Orta ve Doğu Avrupa ile Orta Asya Ülkelerine Yönelik ATD Ulusal Hedefleri İçin Fırsatlar Yaratmak Konulu Çalıştay 20-21 Mayıs 2017 Tarihlerinde Konya’da Gerçekleştirildi
Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi Sekretaryası ve Küresel Mekanizma (UNCCD/GM) tarafından düzenlenen “ATD Ulusal Hedefleri İçin Fırsatlar Yaratmak Konulu Orta Ve Doğu Avrupa İle Orta Asya Ülkelerine Yönelik Öğrenme Etkinliği” Çalıştayı, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü (ÇEM) ev sahipliğinde 20 Mayıs 2017 tarihinde Konya’da başladı.
Çalıştaya 11 farklı ülkeden ( Azerbaycan, Bosna Hersek, Gürcistan, Karadağ, Kazakistan, Kırgızistan, Makedonya, Özbekistan, Rusya, Sırbistan, Ukrayna) UNCCD ulusal odak noktaları, ulusal ATD çalışma grubu üyeleri ile uzmanların katilim sağlamıştır.
Çalıştayın açılışında ev sahibi olarak Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü Hanifi AVCI sevgi, barış ve hoşgörünün kenti ve Hz.Mevlana’nın şehri Konya’ya hoşgeldiniz diyerek açılışı yapmıştır. Konya hakkında kısa bir bilgi veren AVCI, Türkiye’de yapılan çalışmaların ülkelerin ATD hedeflerinin belirlemelerinde katkı sağlayacağını vurguladı.
UNCCD Orta ve Doğu Avrupa ve Orta Asya bölgesi yetkilisi Jamal ANNAGYLYJOVA Türkiye hükümeti ve Genel Müdür Hanifi AVCI’ya bu çalıştayı düzenlemede göstermiş olduğu üstün gayret ve desteklerinden dolayı teşekkürlerini iletti. Bu çalıştayda ülkelerin ATD konusundaki bilgilerini birbirleriyle paylaşarak Orta Asya ve Doğu Avrupa’nın bu konudaki bilgi düzeyini artıracaklarını belirtti. Orta Asya ve Doğu Avrupa bölgesinin ATD için gönüllü olduğunu belirten Jamal tecrübe paylaşımını yapan ilk bölge olduğunun altını çizdi. Sonrasında ülkelerden gelen temsilciler kendilerini tanıtarak, ülkelerinin ATD ye olan katkılarından bahsettiler.
Açılış konuşmalarının ardından Jamal ANNAGYLYJOVA tarafından çalıştay hakkında katılımcıları bilgilendirme sunumu yapıldı. 2 gün sürecek olan çalıştayın içeriği ile LDN hedef belirlenmesi aşamalarını açıklandı. Bunlar kısaca;
i ATD’nin benimsenmesi ve güçlendirilmesi,
ii ATD’nin değerlendirilmesi
iii ATD hedeflerinin ve ilgili göstergelerin belirlenmesi,
iv ATD’nin başarılmasıdır.
Bu bağlamda, ANNAGYLYJOVA ATD’nin başarılmasındaki üç ana faktör olan sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşılması, ATD‘nin Paris anlaşmalısıyla paralel olarak götürülmesi ve bozulan alanların rehabilitasyona vurgu yaptı ve konuşmasına Türkiye’nin ATD’nin uygulanmasına yönelik örnekleri barındıran önemli bir ülke olmasını vurgulayarak son verdi. Sunum sonrasında katılımcı ülkelerden gelen görüş ve önerilerde küresel veriler ile ulusal veriler arasındaki farklar ön plana çıkarılmıştır.
Söz alan Hanifi AVCI çölleşmenin halk tarafından anlaşılabilir olmasında arazi tahribatı dengelenmesi kavramının önemini ortaya koymuş ve bu kavramın zaman içerisindeki gelişerek günümüzde geniş kitleler tarafından benimsenmesinin altını çizmiştir. Ayrıca küresel ölçekte var olan verilerin ülkelerin gerçek durumlarını yansıtmadığı ve ülkelerin kendilerine ait ulusal verilerini üretmeleri konusunda önerilerde bulunmuş ve Türkiye de bu bağlamda yapılan projelerden bahsetmiştir. ATD hedeflerinin uygulanmasındaki sorunlardan biri olan bütçe sorununu çözmek için birinci şartın ATD’yi benimsemek ve başarılı örnek uygulamalar ile paydaşları ikna etmenin gerekliliğinin altını çizmiştir. Düzenlenen bu çalıştayın katılımcı ülkeler için ATD hedeflerini belirleme ve başarmada önemli bir fırsat olacağını vurgulayarak sözlerine son vermiştir. Sonrasında çalıştaya katılan ülkeler ATD’nin benimsenmesi ve değerlendirilmesi ile gelecekteki planlarından bahsetmişlerdir.
Çalıştayın öğleden sonraki oturumunda; ATD Veri Yönetim Ekibinden Hakkı Emrah Erdoğan UNCCD tarafından geliştirilen yeni yaklaşım olan *havza düzeyinde analizler* hakkında katılımcıları bilgilendirmiştir. Yaklaşım ülkelerde arazi kullanım değişikliği, arazi üretkenliği dinamiği ve toprak organik karbonu ile sayısal yükseklik model verilerini kullanarak havza bazlı sıcak nokta belirlemesini içermektedir.
Çalıştayın ikinci gününde ülke sunumlarına devam edilmiş olup ülke temsilcilerinin ATD hedef belirleme konusundaki soruları ve kullanılacak olan metotlara dair tartışmalar yapılmıştır. Jamal ANNAGYLYJOVA tarafından Belarus, Ermenistan ve Moldova ‘ya ait ATD hedefleri örnek uygulamalar olarak diğer ülkelere sunulmuş ve hedef belirlemede önemli noktalar üzerine durulmuştur.
ATD konusunda son aşama olan uygulamaya yönelik projeler hakkında bilgilendirme sunumu Bölge danışmanı Andrei PINIGIN tarafından yapılmıştır. Andrei PINIGIN, ATD uygulama projelerinin ATD hedeflerine ulaşılmasına katkı sağlaması, çoklu faydalar sağlaması, ulusal ve uluslararası düzeye ölçeklenebilir olması, ulusal kapasiteyi arttırması ve özel sektör yatırımları ile finansman sağlaması gerekliliğini dile getirirken; ATD hedefleri ve indikatörleri (arazi örtüsü, arazi verimliliği ve toprak organik karbonu) ile ülkelerin seçmiş olduğu sıcak noktaların da göz önünde bulundurulmasının öneminin altını çizmiştir. Ayrıca, pilot ülkelerden biri olan Belarus için hazırlanmış olan ATD uygulama projesi hakkında katılımcılar bilgi vermiştir.
FAO Orta Asya Alt Bölge Ofisinden Oleg GUCHGELDIYEV, Orta Asya ve Türkiye’de Kurak Alanlarda Entegre Doğal Kaynak Yönetimi Projesi (CACILM II) ile ilgili bilgi aktardı. 2017-2022 yılları arasında 5 yıl sure ile uygulanacak projenin ATD ile ilgili yürütülen çalışmalara sunacağı katkılara değindi. Guchgeldıyev Türkiye, Özbekistan, Kırgızistan, Türkmenistan Kazakistan Tacikistan’ın yer aldığı proje faaliyetleri ile ATD çalışmaları arasındaki potansiyel sinerjiye dikkat çekti. Guchgeldıyev projenin bölgesel mekanizması ve bilgi paylaşımı konularındaki önemine ve Türkiye’nin uluslararası eğitim ve bilgi paylaşımı konularındaki katkılarına da dikkat çekti.
