Türkiye’nin çölleşme ile mücadelede bilim temelli yaklaşımını güçlendiren Türkiye Çölleşme Modeli; Gaziantep’te düzenlenen ve üst düzey yöneticiler ile akademisyenlerin katıldığı programla kamuoyuna tanıtıldı.
Gaziantep Panorama Müzesi’nde 25 Kasım 2025 tarihinde gerçekleştirilen program, “İklimin Değiştiremediği Kadın” temalı fotoğraf sergisi ve “Toprak için Sinerji” kısa filminin gösterimi ile başladı.
Programın açılış konuşmasını yapan Prof. Dr. Kasım YENİGÜN, Gaziantep’te düzenlenen toplantının şehrin çevre yönetimi ve sürdürülebilirlik vizyonuyla uyumlu olduğunu belirtti. Kadınların üretimdeki ve ekosistem yönetimindeki görünmez emeğinin bu mücadelenin önemli bir parçası olduğunu vurgulayan Sayın YENİGÜN, açılışı yapılan serginin de bu emeği görünür kıldığını ifade etti. Türkiye Çölleşme Modeli’nin, yıllardır yürütülen arazi değerlendirmeleri ve erozyon analizlerinin bütüncül bir yapıda bir araya getirildiğini belirten Sayın YENİGÜN, modelin 2026’da başlayacak Havza Bazlı Çölleşme Yönetim Eylem Planları için güçlü bir teknik temel sunduğunu ve çalışmanın tüm paydaşlara yol göstereceğini dile getirdi.
Gaziantep Valisi Kemal ÇEBER programda yaptığı konuşmada, çölleşme ve iklim değişikliğinin yalnızca uzmanların değil, tüm toplumun gündeminde olduğunu vurguladı. Sayın ÇEBER, Gaziantep’in çevre ve iklim hassasiyetiyle örnek uygulamalar yürüttüğünü dile getirerek, yerel yönetimler, üreticiler ve vatandaşların bu sorunların çözümünde ortak bir bilinçle sorumluluk alması gerektiğini belirtti. Türkiye’nin farklı bölgelerindeki iklim ve yağış farklılıklarına dikkat çeken Sayın ÇEBER, doğaya müdahalenin sınırlarını bilmenin ve kaynakları doğru yönetmenin kritik olduğunu vurguladı.
Program, İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tolga GÖRÜM ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tuğrul YILMAZ’ın Türkiye Çölleşme Modeli’ni ayrıntılarıyla anlattığı teknik sunumlarla devam etti. Prof. Dr. Tuğrul YILMAZ ve Prof. Dr. Tolga GÖRÜM, modelin 30 metre çözünürlükte ortaya koyduğu çölleşme hassasiyet haritasının nasıl okunması gerektiğini, ülke topraklarının yüzde 16,92’sinin “çok yüksek” hassasiyet grubunda yer aldığını ve sıcaklık artışlarıyla riskin ilerleyen yıllarda daha da yükseleceğini aktardı. Haritada kırmızı renkle gösterilen yüksek risk grubunda yer alan alanların çölleşmiş alanlar olmadığı, öncelikli müdahale edilmesi gereken alanlar olduğunun altı çizildi. Sunumlarda, modelin arazi planlaması, tarım ve su yönetimi gibi alanlarda sağlayacağı bilimsel yol göstericilik ile bundan sonraki süreçte atılması gereken adımlar kapsamlı biçimde ele alındı.
Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma ŞAHİN, konuşmasında kentin sürdürülebilirlik ve iklim dostu vizyonunu aktardı. Sayın ŞAHİN, Gaziantep’in uluslararası taahhütler kapsamında emisyon azaltım hedeflerini güçlendirdiğini ve Yeşil Şehirler Programı’na dâhil olarak öncü bir rol üstlendiğini dile getirdi. İklim değişikliğine uyum çalışmalarının su yönetimi, enerji verimliliği, yenilenebilir enerji, döngüsel ekonomi ve sıfır atık uygulamalarıyla bütüncül bir yaklaşımla yürütüldüğünü belirten Sayın ŞAHİN, kent genelinde temiz enerji, akıllı altyapı ve su verimliliği uygulamalarının yaygınlaştırıldığını ifade etti.
Dışişleri Bakanlığı Bakan Yardımcısı Sayın Berris EKİNCİ konuşmasında iklim değişikliği, çölleşme ve biyolojik çeşitlilik kaybı gibi birbirine bağlı küresel çevre sorunları karşısında bütüncül yaklaşımların önemini ifade etti. Üç Rio Sözleşmesi’nin uyumlu şekilde uygulanmasının sahadaki çalışmaların etkinliğini güçlendirdiğini dile getiren Sayın EKİNCİ, bu kapsamda kurulan Rio Sinerjisi Platformu ve Bakanlıklar arasında imzalanan Rio Sinerjisi Protokolü’nün ulusal koordinasyona önemli katkılar sağladığını belirtti.
Programın devamında, çölleşme ve iklim değişikliğiyle mücadele temasını sanatsal bir yaklaşımla ele alan ebru sanatının kısa bir videosu izlendi.
Programın son konuşması, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Fatma VARANK tarafından gerçekleştirildi. Sayın VARANK, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin 31. Taraflar Konferansı’nın (COP31) 2026 yılında Türkiye’de ve Birleşmiş Milletler’e örnek olacak bir ortaklık modeliyle düzenleneceğini, bu sürecin ülkemizin yürüttüğü güçlü ve etkin müzakereler sonucunda kazanıldığını ifade etti. Sayın VARANK, lansmanın çölleşme ve iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir adım olduğunu, bundan sonraki süreçte de benzer çalışmalara yol gösterici olacağını vurguladı.
Programın son bölümünde ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Gaziantep Büyükşehir Belediyesi arasında “Kentsel Isı Adası Etkilerini Ağaçlandırma Yoluyla Azaltmaya Yönelik Yapay Zekâ Destekli Analiz ve Modelleme Projesi Kapsamında İş Birliği Protokolü” imzalandı. Protokol ile şehir ölçeğinde çölleşme risklerinin azaltılması, ekosistem dayanıklılığının artırılması ve bilim temelli uygulamaların yaygınlaştırılması hedefleniyor.
Lansmanla eş zamanlı olarak Üç Rio Sözleşmesi arasındaki iş birliğini güçlendirmek amacıyla hazırlanan Rio Sinerjisi Protokolü kapsamında ilk Çalışma Grubu toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıda, önümüzdeki bir yıl için uygulanacak plan ve öncelikler belirlenerek Türkiye’nin iklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik, çölleşme ve arazi bozulumu alanındaki koordineli çalışmalarının temel adımları resmiyet kazandı.