30 Mayıs 2016 tarihinde Konya’da başlayan, Mersin’de devam eden Uluslararası Çölleşme ile Mücadele Eğitimi 5 Haziran 2016 tarihinde Müsteşar Yardımcımız İbrahim ÇİFTÇİ’nin de iştirakleri ile Adana’da gerçekleştirilen arazi çalışmalarıyla sona erdi.
İlk olarak Adana Akyatan Kumul Ağaçlandırma Sahası ziyaret edildi. Milli Parklar 7. Bölge Müdürü Etem BOZ, yangın gözetleme binasında katılımcıları bilgilendirmek üzere alan hakkında bilgi vererek soruları yanıtladı. RAMSAR Sözleşmesinden bahseden BOZ, korunan sulak alanlarla ilgili bilgilerle birlikte, alanın 3 göç yolu üzerinde olmasının, kuşların konaklama alanı olarak dikkat çektiğini belirtti.
Adana Orman Bölge Müdürü İsmet EROL yangınlar, diğer zararlılarla mücadele ve silvikültürel müdahaleler ile sürekliliğin sağlanmasını hedef aldıklarını ifade etti.
Etüt Proje Başkanı Ebubekir SÜRER, Akyatan Kumul Sahasının yaklaşık 4500 ha olduğunu ve 1/3 ‘lik kısmında (2000 ha) kumul ağaçlandırılması yapıldığını açıklayarak, kumulun yerleşim yerlerine ve tarım alanlarına zarar vermesi sebebi ile bu projenin geliştirildiğini vurguladı. Projenin 1972 yılında başladığını ifade eden SÜRER, 1982 yılında başarı ile tamamlandığını açıklayarak, kumun her yıl kuzeye, tarım alanlarına doğru 2-3 m ilerlediğini fakat bu çalışma ile bu ilerlemenin durdurulduğunu belirtmiş ve yapılan çalışmayı sınıflandırarak ilk olarak rüzgar perdesinin oluşturulduğunu, sonrasında kumul hareketini önleyici canlı-cansız perdelerle kumul hareketinin durdurulduğunu ve ağaçlandırmalarla daimi stabilizasyon sağlandığını dile getirmiştir. Doğal tür olarak korunaklı ve rüzgarın sert olmadığı yerde 5-6 tür (ılgın, tamarix, mersin, çan fıstığı, kamış, otsu türler, sütleğen) kullanıldığını bununla birlikte rüzgar hareketinin çok olduğu yerlerde 2m mesafede Kıbrıs Akasyası kullanıldığını ve bunların siperinde Fıstık çamı kullanıldığını ifade eden Ebubekir SÜRER, akasyanın siperinde diğer türlerinde yetiştiğine vurgu yaparak, fıstık çamı kozalak üretimi ve odun hammaddesi sayesinde halkın buradan gelir elde etme imkanı bulduğunu söyledi. Yılda 1000 ton kozalak üretiminin halka gelir sağladıgı ve silvikültürel müdahalelerde halka iş imkanı sağlandığı vurgusunu yaptı. Bununla birlikte biyolojik çeşitlilik ve yaban hayvanları açısından bu alanların koruma altında olduğunu ifade etti.
Akyatan Kumul Ağaçlandırma Sahasından sonra Ağyatan Kumul Tespit Alanına geçildi.
Ağyatan Kumul Tespit Projesi kapsamında bilgilendirme yapan Ağaçlandırma Şefi Allıgül UYANIK proje hakkında katılımcılara bilgi verdi. Proje Ağyatan Lagünü ile Akdeniz arasında kalan 8 km uzunluğunda ortalama 600 m genişlikte olan 465 Ha kumul alanında kumul erozyonu önleme amacı ile hazırlanmıştır. Rüzgârlarla taşınan kum lagün gölünde depolanarak göl derinliğini ve göl alanını azalttığını ileten UYANIK, göl derinliğinin azalması sonucu gölde bulunan su canlıları zarar görmekte, uzun vadede lagün gölünün tamamen yok olma riskinin bulunduğunu iletmiştir. Bu bağlamda, yapılan tesis çalışmaları aşağıda sıralanmıştır;
1. 2.9 km dikenli tel çit İhata yapılarak saha koruma altına alınmıştır.
2. Deniz kıyısının 10o m gerisinden başlanarak 3,3 km ön rüzgâr yapılmıştır.
3. Deniz kıyısında bulunan kamış atıkları yığdırılarak rüzgâr perdelerin dibinin açılması önlenmiştir.
4. 25 ha alanda kamışlarla Karelaj Rüzgâr Perdesi (18,5 km) yapılmıştır.
5. Proje de bir sıra Karelaj perde parseline Hayıt, Ilgın, Kıbrıs akasyası türleri 3x3 aralık mesafede dikilmesi öngörülmüştür fakat kumul hareketinin çok yoğun olduğu bu alanlarda amacın kumul hakaretini durdurmak olması nedeniyle Karelaj kamış perdelerin içine 1.5x1.5 aralık mesafede 36.000 Kıbrıs akasyası, Ilgın, Hayıt fidanı dikilmiş olup fidan dikimlerine devam edilecektir.
6. Saha içerisinde doğal olarak yetişen Hayıt, Kum Zambağı vb. bitki tohumları sahanın civarından toplanarak fidanlar dikildikten sonra ekilmiş ve gözlemlenecektir.
7. Proje sahasının yakınlarında doğal olarak yetişen Hint inciri (Opuntia ficus-indica) dikenli tel kenarlarında şaşırtma yöntemiyle çoğaltılarak dikenli tel çit ihatanın kum hareketinden zarar görmesi (direklerin gömülmesi veya dibinin açılması) önlenecek sahanın koruması arttırılmış olacaktır.
8 yılı kapsayan bu proje, proje ekibinin azimli ve gayretli çalışmaları sayesinde planlanan sürenin yarısı kadar bir sürede bitebileceğini ileten Ağaçlandırma Şefi Allıgül UYANIK, Proje kapsamında 2015 yılında yapılan çalışmaları şu şekilde aktarmıştır;
1. 3 km dikenli tel çit ihata yapılarak saha koruma altına alınmıştır.
2. Deniz kıyısında 100 m gerisinden başlanarak şaşırtmalı olarak 3,3 km ön rüzgâr perdesi (ön kumul teşkilinin 1/3 lük kısmı ) yapılmıştır.
3. Ön rüzgâr perdesinin altını rüzgâr açması sonucu perdelerde yıkılmalar olmuş ve perdelerin dibine kamış parçaları ve çalı yığdırılarak perdelerin dibinin açılması önlenmiştir.
4. 25 ha alanda kamışlarla Karelaj rüzgâr perdesi 18,5 km boyunca yapılmıştır. Kamış perdeler 30 cm açılan hendek içerisinde 150 cm kamışlar yerleştirilmiş ve diplerinin açılmaması için hendek içine kamış parçaları atılmış ve açılan hendek kumla doldurularak yapılmıştır.
5. Karelaj kamış perdelerin içine 1.5x1.5 aralık mesafede 26.400 Kıbrıs akasyası, 5000 Ilgın, 5000 Hayıt fidanı dikilmiştir.
6. Saha içerisinde doğal olarak yetişen Hayıt, Kum Zambağı vb. bitki tohumları sahanın civarından toplanarak fidanlar dikildikten sonra sahaya ekilmiştir.
7. Proje sahasının yakınlarında doğal olarak yetişen Hint İnciri (Opuntia ficus-indica) dikenli tel kenarlarında şaşırtma yöntemleriyle çoğaltılmıştır. Böylece dikenli tel çit ihatanın kum hareketinden zarar görmesi (direklerin gömülmesi veya dibinin açılması) önlenecek ve sahanın koruması arttırılmış olacaktır.
Uluslararası Çölleşme ile Mücadele Eğitimi, Adana DSİ Seyhan Sami Kayahan Eğitim ve Dinlenme Tesisleri’nde yapılan sertifika töreni ile devam etti.
Sertifika töreninde katılımcılar görüş ve değerlendirmelerde bulundu. Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Mısır, Gine ve Nijer adına söz alan katılımcılar Türkiye Cumhuriyeti’ne, Orman ve Su İşleri Bakanlığı’na ve Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü ne sonsuz teşekkürlerini sundular. “Çölleşme ile Mücadele Eğitimi” nin kendilerine birçok katkıda bulunduğunu, arazi tahribatı ve çölleşme ile mücadelede bilgi ve deneyim kazandıklarını ve eğitim boyunca uygulamaları sahada birebir görmenin çok faydalı olduğunu dile getirdiler.
Katılımcılardan gelen istek üzerine bütün Afrika ülkelerini temsilen görüş bildirmek ve değerlendirme yapmak üzere Afrika Birliği temsilcisine söz verildi. Bakanlığımız ve Genel Müdürlüğümüze teşekkürlerini ileterek söze başlayan Afrika Temsilcisi, Türkiye’yi kendi gelişim süreçlerinde büyük bir destek olarak gördüklerini belirtti. Bu eğitimle birlikte Türkiye’nin yanlarında olduğunu bir kez daha gösterdiğini dile getirdi. Gıda güvenliğinin ve arazi tahribatının Afrika ülkelerinde en önemli sorunlardan biri olduğunu belirten temsilci, çölleşme ile mücadele etmeden bu sorunların çözümünün mümkün olamayacağını açıkladı. Türkiye’nin bu konudaki deneyimlerinden öğrendiklerine çok değer verdiklerini ve karşılıklı ilişkilerin devamlılığını umut ettiklerini sözlerine ekleyen Afrika Birliği tensilcisi, son olarak Türkiye’nin Afrika ülkelerine verdiği değeri gördüklerini, bundan duydukları memnuniyetlerini ve dile getirerek bir kez daha Müsteşar Yardımcısı İbrahim Çiftçi ve ÇEM Genel Müdürü Hanifi AVCI’ya teşekkürlerini iletti.
ÇEM Genel Müdürü Hanifi AVCI değerlendirmeler için katılımcılara teşekkür etti ve Afrika ile işbirliği içinde olacaklarını söyledi.
Değerlendirmelerini yapmak üzere kürsüye davet edilen Müsteşar Yardımcısı İbrahim ÇİFTÇİ, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü’nün koordine ettiği bu güzel organizasyonda katılımcılarla bilgi alışverişinde bulunmaktan hissettiği memnuniyeti belirtti ve eğitim kapsamında edinilen bilgilerin Afrika ülkelerinde uygulanmasının gerekliliğinden bahsetti. Türkiye’nin Afrika ülkelerine destek olacağını ve gerekli yardımı yapacağını ifade eden ÇİFTÇİ, Konya’da imzalanan Pan-Afrika Büyük Yeşil Duvar Ajansı ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı arasında imzalanan protokolün arkasında olduklarını ve ikili ilişkilerde her zaman Afrika ülkelerinin yanında olduklarını sözlerine ekledi.
Uluslararası Çölleşme ile Mücadele Eğitimi katılımcılara sertifikalarının dağıtılmasıyla başarı ile sona erdi.
