Ülkemiz su kaynaklarının korunması, sürdürülebilir kullanımının sağlanması, kirlenmesinin önlenmesi ve kirlenmiş olan su kaynaklarının kalitesinin iyileştirilmesi maksadıyla Bakanlığımızca yürütülen çalışmalar kapsamında, su kaynaklarının havza esaslı yaklaşımlarla korunması ve belirlenen hedeflere ulaşılabilmesinden yola çıkılarak hazırlanan “Melen Çayı Alt Havzası Koruma Eylem Planı” 22 Ağustos 2015 tarih ve 29453 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bu bağlamda İstanbul’a su temini maksadıyla yapımı devam eden Melen Barajı ve yakın çevresinde ki heyelanlı alanlar için hazırlanan Melen Baraj Havzası Heyelan Tehlike Haritası’nın değerlendirme toplantısı, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele (ÇEM) Genel Müdürü Hanifi AVCI başkanlığında konu ile ilgili kurum ve kuruluşların da iştiraki ile 13 Kasım 2015 tarihinde gerçekleştirildi.
Değerlendirme toplantısı; Düzce İli Melen Baraj rezervuarı ve gerisinde tanımlanmış 218 km2 alana sahip baraj koruma havzasına ait heyelan tehlike haritasının üretilmesi ve heyelanlardan kaynaklanan sediman taşınmasına bağlı barajın ekonomik ömründeki azalmayı indirgemeye yönelik muhtemel önlem çalışmalarının planlamasına altlık oluşturması gayesi ile yapıldı.
Heyelan Tehlike Haritası oluşturulurken; arazi çalışmalarının yanı sıra, 2011 tarihli ortofotolar, 2011, 2013 yılları içerisinde alınmış uydu görüntülerinden, eski adıyla Afet İşleri Genel Müdürlüğü (AİGM) Afet Etüt ve Hasar Tespit Daire Başkanlığı’nın arşivine ait jeolojik raporlardan, MTA Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanlığı’nca oluşturulmuş ve Duman vd. (2005) tarafından yayımlanmış bölgeye ait heyelan envanterinden faydalanıldı.
Melen Baraj Havzası Heyelan Tehlike Haritası’nın oluşturulması; heyelan envanterinin hazırlanması, heyelan duyarlılık modellerinin geliştirilmesi ve heyelan tehlike analizlerinin yapılması ile heyelan tehlike haritalarının üretilmesi olmak üzere 3 ana aşamada gerçekleştirildi.
Melen Baraj Havzası’nda düşük dayanımlı Kumtaşı-Çamurtaşı hakim olup, birinci derece deprem bölgesi içindedir. Sahada büyük boyutlu heyelanlar derin kütlesel yenilmelerle oluşmuştur. Bunlar genellikle askıda eski heyelan kütleleri olup bu heyelanlar içinde sık sık sığ heyelanlar meydana gelmektedir.
Melen Baraj Havzası Heyelan Tehlike Haritası hazırlanırken; saha içerisinde tetikleyici unsur olarak belirlenen 3 farklı tetikleyici yağmur, kar yağışı ve depremsellik farklı eşik değerleri için ayrı ayrı değerlendirildi.
Melen Barajının heyelanlardan kaynaklanan rüsubat ve sediman taşınmasına bağlı ekonomik ömründeki azalmayı indirgemeye yönelik önlem çalışmalarının planlamasında; öncelikle baraj rezervuarı çevresinden başlanılması, daha sonra ise yukarı havzaya doğru planlamaya devam edilmesi, mevcut heyelanlı alanlarda daha çok drenaj kontrol çalışmalarının gerçekleştirilmesi ve heyelana duyarlı bölgelerde geçirimli enine yapılar drenaj kanalı aşağısına tesis edilmesi önerildi.
Çölleşme ve Erozyonla Mücadele (ÇEM) Genel Müdürü Hanifi AVCI başkanlığında, Genel Müdür Yardımcısı M. Mustafa GÖZÜKARA, Daire Başkanı Ali KEŞ, Daire Başkanı Cafer ORHAN, , Uzman Mustafa COŞKUN, Akdeniz Üniversitesi’nden Doç.Dr. Hakan Ahmet NEFESLİOĞLU, DSİ 5. Bölge Müdür Yardımcısı Murat DAĞDEVİREN, DSİ Genel Müdürlüğünden Şube Müdürü İbrahim BİROĞLU, Tarım Reformu Genel Müdürlüğünden Jeoloji Mühendisi Nuran SUCU, Ziraat Mühendisi Bengü ERSAN ve ÇEM Genel Müdürlüğü’nden Şube Müdürleri, mühendisler ve uzman yardımcılarının katılımıyla gerçekleşen değerlendirme toplantısı sonucunda; Melen Baraj havzası 8 mikro havzaya ayrılarak, hazırlanan Heyelan Tehlike Haritası sonuçlarına uygun rehabilitasyon projeleri yapılacağı ve proje çalışmalarına 2016 yılından itibaren, baraja en yakın olan mikro havzalardan başlanılacağı karar bağlanmıştır.
